Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2017

Τάξη ΣΤ' : Το σπίτι μου Κωστής Παλαμάς

 
Θέλω να χτίσω ένα σπιτάκι
στη μοναξιὰ και στη σιωπή. 
γύρω μια πράσινη ραχούλα... 
Δε θα το χτίσω εκεί.
ραχούλα = βουνοπλαγιά, λοφίσκος, βουναλάκι, ύψωμα

 
Ξέρω στὴ χώρα τὴ μεγάλη
τον πλούσιο δρόμο τον πλατύ, 
με τα παλάτια και τους κήπους. 
Δε θα το χτίσω εκεί.
 
 
Ξέρω το πρόσχαρο ακρογιάλι, 
όλο το κύμα το φιλεί, 
κρινόσπαρτη είναι η αμμουδιά του. 
Δε θα το χτίσω εκεί.
πρόσχαρο (προσ (ς) + χαίρω) =χαρούμενο, γελαστό, χαρωπό, εγκάρδιο
κρινόσπαρτη = σπαρμένη με κρίνα
 
Ατέλειωτη τραβά μια στράτα, 
σκίζει μια χέρσα απλοχωριά, 
σκληρά τη δέρνει το αγριοκαίρι
κι ο λίβας τη χτυπά.
τραβά μια στράτα = ξεκινά ένας δρόμος
τη δέρνει τ' αγριοκαίρι = τη χτυπά ο άγριος καρός, άνεμοι, καταιγίδες
 
Μια στράτα χιλιοπατημένη, 
τον καβαλάρη νηστικό, 
τὸν πεζοδρόμο διψασμένο
θάφτει στον κουρνιαχτό.
χιλιοπατημένη = την έχουν περπατήσει πάρα πολλοί άνθρωποι
 
 
Εκεί το σπίτι μου θα χτίσω
με μια βρυσούλα στην αυλή, 
πάντα η γωνιά του θα καπνίζει
κι η θύρα του ανοιχτή.
γωνιά (εδώ) = τζάκι (πρβλ : παραγώνι)
θύρα = πόρτα
 
 



 
Κωστής Παλαμάς
Ο Κωστής Παλαμάς  (κλικ) (Πάτρα, 1859 - Αθήνα, 1943) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές και ένας από τους αγαπημένους ποιητές του λαού.
Όταν πέθανε το 1943, στην διάρκεια της Κατοχής, χιλιάδες άνθρωποι συνόδευσαν το φέρετρό του μέχρι το Α΄ Νεκροταφείο ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο, μπροστά στους έκπληκτους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές οι οποίοι αιφνιδιάστηκαν από το αυθόρμητο συλλαλητήριο, γι' αυτό και απλώς παρακολουθούσαν αμήχανοι.
 
 
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα...
Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα, στην οδό Κορίνθου. Σήμερα στεγάζεται εκεί το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά.
 
Η οικία του Παλαμά στην Πλάκα, στην οδό Περιάνδρου.Μια μαρμάρινη πλάκα πάνω από την κύρια είσοδο του σπιτιού αναγράφει: "Στο σπίτι αυτό πέθανε ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς στις 27 Φεβρουαρίου 1943".

 Η οικία του Παλαμά στο Μεσολόγγι. Λειτουργεί Μουσείο Κωστή Παλαμά.
 
 
 Τα σχολειά χτίστε! 
 
Με τη φλόγα που ψαίνει και που πλάθει,
με της καρδιάς τη φλόγα, με του Λόγου
τη δύναμη, ξεσκέπαστα, καθάρια,
και με τα χέρια, και με τα μαχαίρια,
τον τόπο πάρτε.

Κάτου σημάδια που έμπηξε το ψέμα!
Τα ταξίματα φέρτε στης Αλήθειας
της ιερής το βωμό και τα σφαχτάρια.
Στον τόπο απάνου όχι πολέμων κάστρα•
τα σκολειά χτίστε!

Λιτά χτίστε τα, απλόχωρα, μεγάλα,
γερά θεμελιωμένα, από της χώρας
ακάθαρτης, πoλύβοης, αρρωστιάρας
μακριά μακριά τ' ανήλιαγα σοκάκια,
τα σκολειά χτίστε!

Και τα πορτοπαράθυρα των τοίχων
περίσσια ανοίχτε, νάρχεται ο κυρ Ήλιος,

διαφεντευτής, να χύνεται, να φεύγει,
ονειρεμένο πίσω του αργοσέρνοντας
το φεγγάρι.

Γιομίζοντάς τα να τα ζωντανεύουν
μαϊστράλια και βοριάδες και μελτέμια
με τους κελαϊδισμούς και με τους μόσκους•
κι ο δάσκαλος, ποιητής και τα βιβλία
να είναι σαν κρίνα.

Του τραγουδιού τη γλώσσα αντιλαλώντας,
και τα βιβλία σαν τα τραγούδια να είναι!
Στη γη της ομορφιάς, αρματωμένη
την Επιστήμη, η Ομορφιά, χαρά της!
αρχή σοφίας!

Τα σκολειά χτίστε, υψώστε τα πλατάνια
για το δροσό στης ρεματιάς τη χάρη,
για τον καρπό σπάρτε τα αμπέλια, ας είναι
τ' αγαθά τους αγνά κρασιά, και ας είναι
γούρμα σταφύλια,
λογής, κεχριμπαρένια, άλικα, μαύρα.

Όπου απλωσιά, όπου ψήλωμα, όπου υγεία,
στα πέλαα ν' αγναντεύουν τα καράβια
και τους αϊτούς να λαχταράν και τ' άστρα
στα ουράνια πλάτια.

Και βαθιούς τράφους γύρω γύρω σκάφτε
και πύργους πολεμόχαρους υψώστε
και βαρδιατόρους βάλτε να κρατάνε
μακριά μακριά τον ψεύτη και τον πλάνο
της Ρωμιοσύνης.

Ξόβεργα και καρφιά κρατά και πάει
και πιάνει και καρφώνει και σκοτώνει•
του φτερωτού πιο απ' όλα κυνηγάρης,
αρχίζοντας από τις πεταλούδες,
φτάνει στη Σκέψη.
 
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούμε να γράφετε με ελληνικούς χαρακτήρες και ορθογραφημένα!